نظام‌نامه قهوه‌خانه‌ها در عصر پهلوی

برای تصویر بزرگ‌تر روی عکس کلیک کنید.

نظام‌نامه قهوه‌خانه‌ها

قسمت اول محل توقف واردین که باید موافق مقررات ذیل باشد

ا – درب‌های آن نوعا باید از کف تا نیم زرع قاب‌سازی و بقیه شیشه باشد – برای تجدید هوای قهوه‌خانه به‌قدر احتیاج دریچه‌ی مخصوص گذاشته تا در موقع لزوم باز و بسته شود.

ب – سقف و دیوار به‌طور کلی باید سفید و بدون نقاشی بوده و سطح آن از آجر مفروش شده باشد.

ج – سکو و طاقچه نباید داشته باشد.

د – به‌قدر لزوم و گنجایش مکان میزهای چهارنفری چوبی یا آهنگی رنگ‌شده با صندلی داشته باشد.

ه – به‌مقدار احتیاج ظروف جای خاکستر سیگار و میز زیرقلیانی باید موجود باشد.

و – در دو طرف درب ورودی دو قطعه گل‌گیر آهنی نصب شود که واردین در موقع ورود کف کفش خود را پاک نمایند – و به‌طور کلی همیشه کف قهوه‌خانه باید تمیز و پاکیزه باشد و بدیهی است اقدام به این امر در موقعی باید بشود که واردی در قهوه‌خانه نباشد.

ز – در قهوه‌خانه موجود بودن ظروفی که آب دهان در آن انداخته شود به‌قدر حاجت ضروری است.

ح – ظروف آب‌خوری باید بلور یا کاشی باشد و استعمال آب‌خوری سفالی ممنوع است.

قسمت دوم آب‌دارخانه

ا – محل گذاشتن سماور و لوازم آن باید خارج از محل توقف واردین بوده و دارای چاه فاضل‌آب باشد و کلیه‌ی لوازم طبخ چای و غیره در آن‌جا گذاشته و همان‌جا تهیه شود و دودکش صحیحی در خارج داشته باشد که دود و بوی ذغال در محل توقف واردین و معبر عمومی سرایت نکند.

ب – استعمال طغار و دوست‌کامی ممنوع و ظروف آب باید محفوظ و از آهن سفید ساخته شده دارای شیر باشد – و قلیان‌ها باید سرنی فلزی داشته باشد که پس از هر دفعه استعمال با آب جوش شسته‌شو شود.

قسمت سوم وظایف مخصوصه

ا – علاوه بر فروش چای و قلیان می‌تواند اشیاء ذیل را به‌فروش برسانند – کاکائو – شیر – شربت بستنی – نان‌های شیرینی – فالوده – لیموناد – سیفون – پنیر – خامه – سرشیر – عسل – سیگار – قلیان – چپق – مطبوخ لیمو – دارچین

ب – قهوه‌چی می‌تواند در حدود مقررات صنفی بلدی خود چای و غیره در خارج از قهوه‌خانه بفروشد.

ج – به‌طور کلی قهوه‌چی مسئول نظافت و حفظ الصحه مکان و کلیه‌ی اثاثیه و لوازم قهوه‌خانه است و مقررات صحی بلدی را قهوه‌چی و کارکنان قهوه‌خانه باید کاملا رعایت نمایند و همیشه در موقع خدمت پیرهن سفید بلند یا پیش‌سینه سفید در بر داشته باشند.

د – معمول داشتن فقرات ذیل در قهوه‌خانه ممنوع است:

۱ – خواستن چای و قلیان و غیره با صدای بلند (در صورت احتیاج چند عدد زنگ اخبار دستی خواهند داشت.)

۲ – نقالی – سخنوری – حقه‌بازی – تکدی به‌هر عنوان

۳ – گذاشتن نیم‌تخت در معابر عمومی مجاور قهوه‌خانه

۴ – نگاه داشتن رخت‌خواب و کرایه دادن به اشخاص برای بیتوته در قهوه‌خانه

نظام‌نامه فوق جهت اطلاع و استحضار صنف محترم قهوه‌چی طبع و منتشر می‌گردد – از تاریخ اعلان مدت پنج ماه مهلت داده می‌شود که مفاد آن به‌موقع اجرا گذاشته شود. متخلفین از مقررات فوق جلب به محاکم صالحه شده و مطابق قانون مجازات می‌شوند و پس از انقضاء مدت مهلت از افتتاح دکاکین سابق که رعایت این مقررات را ننموده باشند جلوگیری به‌عمل خواهد آمد. قهوه‌چی‌ها مکلف‌اند اقلا یک نسخه از این نظام‌نامه را در قهوه‌خانه خود به‌طوری‌که واردین بتوانند بخوانند محفوظ نگاه دارند. 

کفیل بلدیه شیراز

لطف‌علی معدلی